Als je de laatste tijd meer haarverlies hebt opgemerkt dan normaal, dan kan dat erg vervelend zijn, vooral als je niet zeker weet wat de oorzaak is. Het is misschien niet wat je wilt horen, maar in 95% van de gevallen waarin mannen kaal worden, komt dit door mannelijke erfelijke kaalheid, oftewel alopecia androgenetica. Deze vorm van kaalheid wordt veroorzaakt door DHT en je genetische gevoeligheid voor DHT. In ons blog 'Waarom worden mannen kaal', gaan we hier dieper op in.
In sommige gevallen is het ook mogelijk dat er andere factoren zijn die bijdragen aan het veroorzaken van je haarverlies. Een van deze factoren is stress. Als je je overmatig gestrest voelt door werk, je persoonlijke leven of iets anders, is het mogelijk dat deze stress kan bijdragen aan haarverlies. Dit haarverlies kan variëren van mild tot zeer heftig. Hieronder gaan we dieper in op hoe stress kan bijdragen aan haarverlies en hoe je dit kunt tegengaan.
Inhoudsopgave
Haaruitval door stress en de haargroeicyclus
Vaak wordt gedacht dat stress een van de grootste oorzaken is dat mannen kaal worden. Dat is echter niet waar; mannelijke erfelijke kaalheid, de kaalheid waardoor je inhammen krijgt en een kalende kruin, is zelfs helemaal niet gelinkt aan stress.
Stress kan wel een andere vorm van kaalheid veroorzaken, namelijk telogeen effluvium. Onthoud dus dat dit niet hetzelfde is als mannelijke erfelijke kaalheid. Telogeen effluvium beïnvloedt je haar door de natuurlijke haargroeicyclus te onderbreken. Hoe dat precies gaat, leggen we hieronder uit.
Normaal gesproken doorloopt een haar vier verschillende groeifasen. In deze fasen groeit je haar van onder je huid, vanuit je haarzakje, naar een volwaardige haar. Vervolgens valt de haar uit om vervangen te worden door een nieuwe haar.
Anagene fase (groeifase): Dit is de actieve groeifase van het haar, waarin de haarzakjes nieuw haar produceren. Deze fase kan tussen de twee en zeven jaar duren, afhankelijk van verschillende factoren zoals genetica, leeftijd, gezondheid, en andere persoonlijke omstandigheden. Ongeveer 85-90% van alle haren bevindt zich op elk willekeurig moment in deze fase.
Catagene fase (overgangsfase): Na de anagene fase komt het haar in de catagene fase, die ongeveer twee tot drie weken duurt. In deze fase stopt het haarzakje met groeien en maakt het zich klaar om het haar los te laten. Het is een overgangsfase waarin ongeveer 1-2% van alle haren zich op een bepaald moment bevindt.
Telogene fase (rustfase): Deze fase volgt op de catagene fase en duurt ongeveer drie maanden. In de telogene fase blijft het haar in het haarzakje, maar groeit het niet meer. Ongeveer 10% van alle haren bevindt zich op elk moment in deze fase. Aan het einde van de telogene fase valt het haar uit, vaak als gevolg van wassen, borstelen, of eenvoudige trekkracht.
Exogene fase (uitvalfase): Dit is de laatste fase in de levenscyclus van het haar, waarin het haar uitvalt en een nieuw haar begint te groeien uit dezelfde follikel, waarmee de cyclus opnieuw begint. De exogene fase overlapt vaak met de telogene fase, aangezien het de uitval van oud haar en de voorbereiding voor de groei van nieuw haar inhoudt.
Elk haar op het hoofd bevindt zich in een andere fase van deze cyclus, wat natuurlijke haargroei en haarvernieuwing mogelijk maakt zonder kale plekken. Echter, als je te maken hebt met telogeen effluvium, kan plotseling tot wel 30 procent van je haar de telogene fase ingaan, wat resulteert in veel haaruitval en plotselinge kalende plekken. Het is normaal dat er ongeveer 100 haren per dag uitvallen. Bij haaruitval door stress kan dit makkelijk oplopen tot 300 per dag.
Wat is telogeen effluvium? En wat zijn de oorzaken?
Telogeen effluvium is een vorm van tijdelijk haarverlies dat gerelateerd is aan stressvolle gebeurtenissen of plotselinge veranderingen in het lichaam. Het kan getriggerd worden door een operatie of ernstig lichamelijk trauma, door een ziekte, of op momenten dat je je extreem gestrest voelt door een specifieke gebeurtenis.
Het is niet exact bekend hoe vaak telogeen effluvium voorkomt, maar geschat wordt dat veel mensen er last van hebben. We weten wel dat het vaker voorkomt bij vrouwen dan bij mannen. Als je als man dus last hebt van inhammen en een kalende kruin, kun je eigenlijk vrijwel zeker zijn dat het om mannelijke erfelijke kaalheid gaat. Het kan natuurlijk altijd zijn dat je last hebt van beide. Dus als je opeens merkt dat er veel haar over je hele hoofd uitvalt en je hebt ook inhammen, dan sluiten de twee elkaar niet noodzakelijkerwijs uit.
Haarverlies door telogeen effluvium begint niet direct na de traumatische of stressvolle gebeurtenis. Meestal begint het ongeveer drie maanden na de gebeurtenis. Het begint vaak vrij abrupt en zonder enige waarschuwing.
Telogeen effluvium kan veroorzaakt worden door fysieke en psychologische stress. Enkele van de veelvoorkomende oorzaken van telogeen effluvium zijn:
Ernstige psychologische stress, zoals stress veroorzaakt door een te veeleisende baan, gezinsmoeilijkheden, het verlies van een dierbare of andere stressvolle, traumatische gebeurtenissen.
Lichamelijk trauma, zoals verwondingen door een ongeluk, sportblessures, hersenschuddingen, diepe snijwonden of gebroken botten, of het ondergaan van een operatie.
Infecties, koorts, ziekten en voedingstekorten zoals ijzertekort. Als je bijvoorbeeld haarverlies door het coronavirus hebt ervaren, kan dit te wijten zijn aan stress.
Plotselinge veranderingen in hormoonproductie en hormoonniveaus.
Plotselinge veranderingen in dieet en/of extreme calorische beperking veroorzaakt door crashdiëten, evenals extreem gewichtsverlies.
Schildklieraandoeningen, inclusief hypothyreoïdie en hyperthyreoïdie, evenals bepaalde auto-immuunziekten.
Medicijnen, waaronder bepaalde bloedverdunners en bètablokkers.
Wat zijn de verschillen tussen haaruitval door stress en mannelijke erfelijke kaalheid?
Er zijn verschillende belangrijke verschillen tussen telogeen effluvium (haaruitval door stress) en haarverlies door mannelijke erfelijke kaalheid:
Ten eerste is haarverlies door mannelijke kaalheid permanent. Als je geen behandeling zoekt voor mannelijke erfelijke kaalheid komen je haren niet meer terug. Als je last hebt van telogeen effluvium, zal het uitgevallen haar weer teruggroeien. Mits natuurlijk de primaire oorzaak van het telogeen effluvium wordt behandeld.
Ten tweede ziet haarverlies door mannelijke kaalheid er anders uit dan haarverlies dat door stress wordt veroorzaakt. Mannelijke kaalheid kenmerkt zich door inhammen en een kalende kruin. Telogeen effluvium veroorzaakt een diffuse verdunning over de gehele hoofdhuid.
Ten derde is telogeen effluvium niet gerelateerd aan DHT. Dit betekent dus ook dat Finasteride niet helpt bij het behandelen van haaruitval door stress.
Ten vierde, als je haarverlies wordt veroorzaakt door stress, kun je ook lichaamshaar verliezen. Dit is is bij mannelijke erfelijke kaalheid niet het geval.
Als je na deze verschillen nog niet zeker weet of je haaruitval wordt veroorzaakt door stress of mannelijke erfelijke kaalheid, kun je het best met een dermatoloog praten. De meeste dermatologen kunnen telogeen effluvium goed diagnosticeren. Mocht je na het lezen van deze verschillen wel zeker weten dat je last hebt van mannelijke erfelijke kaalheid, lees dan ons blog over Finasteride tegen haaruitval. Hierin gaan we dieper in op hoe Finasteride helpt tegen mannelijke erfelijke kaalheid.
Haarverlies door stress behandelen
Omdat telogeen effluvium veel verschillende oorzaken kan hebben, is er geen behandeling die voor iedereen werkt.
Als je haarverlies wordt veroorzaakt door een eenmalige stressvolle of traumatische gebeurtenis, zoals een fysiek ongeluk, operatie of psychologisch stressvolle gebeurtenis, zal je haar waarschijnlijk vanzelf teruggroeien over de loop van enkele maanden.
Medicatie
Omdat haarverlies door stress niet direct wordt veroorzaakt door het hormoon dihydrotestosteron (DHT), zijn medicijnen zoals finasteride, die werken door de productie van DHT te blokkeren, niet effectief bij het stoppen of omkeren van dit type haarverlies.
Meestal zal al het haar dat je verliest door stress na verloop van tijd teruggroeien. Als je haar niet snel genoeg groeit of niet volledig is teruggegroeid, kun je overwegen minoxidil te gaan gebruiken. Minoxidil werkt door de bloedtoevoer naar je haarzakjes te vergroten en je haar sneller aan te zetten tot de groeifase van zijn cyclus.
Binnenkort zullen we op deze website, naast Finasteride, ook minoxidil gaan aanbieden, in abonnementsvorm.
Levensstijlveranderingen
Het veranderen van je levensstijl en gewoonten kan vaak helpen om stress te verminderen. Als je vaak gestrest bent, kun je de onderstaande technieken gebruiken om je stress te verminderen.
Beweeg
Bewegen houdt je niet alleen fysiek gezond - het zorgt er ook voor dat je lichaam kleinere hoeveelheden stresshormonen zoals cortisol produceert, terwijl het de productie van stressverminderende endorfines opvoert. Op de lange termijn kan bewegen ook je zelfbeeld verbeteren, wat op zichzelf voordelen kan hebben. Als je onlangs niet fysiek actief bent geweest, is het niet nodig om dingen te overdrijven - een wandeling van 20 minuten is meestal genoeg om stress te verminderen en de stemming te verbeteren.
Gebruik ontspanningstechnieken
Simpele, thuis uit te voeren ontspanningstechnieken, zoals mindfulnessmeditatie en ademhalingsfocus, kunnen helpen om je minder gestrest te voelen.
Eet een gezond dieet
Een evenwichtig dieet eten is belangrijk voor je algehele welzijn en kan helpen om stress te verminderen.
Zoek steun bij vrienden en familie
Je gevoelens en zorgen delen met anderen kan helpen om stress te verlichten.
Voor meer tips om stress tegen te gaan, bezoek: https://www.thuisarts.nl/stress/ik-wil-beter-omgaan-met-stress.
Een korte samenvatting van haaruitval door stress
Merk je dat je haar dunner wordt en vraag je je af wat de oorzaak is? Het is goed mogelijk dat je te maken hebt met mannelijke erfelijke kaalheid, veroorzaakt door DHT en je genetische gevoeligheid hiervoor, wat bij 95% van de mannen kaalheid veroorzaakt.
Maar niet al het haarverlies is toe te schrijven aan mannelijke erfelijke kaalheid. Stress kan ook een rol spelen, leidend tot een ander type haarverlies genaamd telogeen effluvium, waarbij stress je haarcyclus onderbreekt en zorgt voor plotselinge haaruitval.
Je haar doorloopt vier fasen: van actieve groei tot rust, waarna het uiteindelijk uitvalt. Stress kan deze natuurlijke cyclus verstoren, waardoor een groot deel van je haar onverwacht overgaat naar de rustfase en uitvalt. Als je met dit type haarverlies te maken hebt, is er hoop. Haarverlies door stress is vaak tijdelijk, en er zijn behandelingen zoals minoxidil die kunnen helpen om het proces te versnellen en je haargroei te verbeteren. Finasteride is echter niet effectief tegen haarverlies veroorzaakt door stress.
Naast minoxidil kun je ook je levensstijl aanpassen om stress te verminderen en zo haarverlies te voorkomen. Regelmatige lichaamsbeweging, ontspanningstechnieken, een gezond dieet, en steun zoeken bij vrienden en familie kunnen allemaal bijdragen aan een gezonder leven en minder stress.
Als je denkt dat je haarverlies wordt veroorzaakt door stress, raden we je aan om met een dermatoloog te praten. Als je echter denkt dat jouw haarverlies wordt veroorzaakt door mannelijke erfelijke kaalheid, kun je hieronder het online consult starten. Indien veilig, kunnen we Finasteride voorschrijven om jouw haarverlies te stoppen.
Bronnen
Hughes, E. C. (2021, June 8). Telogen effluvium. StatPearls [Internet]. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK430848/.
Malkud, S. (2015, September). Telogen effluvium: A review. Journal of clinical and diagnostic research : JCDR. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4606321/.